دانلود پايان نامه عوامل تخريب لايه ازن در ايران در فایل ورد (word) دارای 151 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد دانلود پايان نامه عوامل تخريب لايه ازن در ايران در فایل ورد (word) کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است
بخشی از فهرست مطالب پروژه دانلود پايان نامه عوامل تخريب لايه ازن در ايران در فایل ورد (word)
چکیده
مقدمه
لایه های جوی
اتمسفر زمین و لایه ازن
اطلاعات کلی در مورد اتمسفر
شیمی ازن و چگونگی تشکیل آن
هالوژن ها چه موادی هستند
مختصری در خصوص چگونگی تخریب ازن هواسپهر
روشهای اندازه گیری ازن
تغییرات طبیعی ازن در اتمسفر
لایه ازن و واکنشهای مؤثر در تخریب آن
تخریب مولکولهای ازن
مواد شییمایی تخریب کننده لایه ازن و نام گذاری آنها
اثرات تخریب لایه ازن
خسارت ناشی از تخریب لایه ازن
اثرات کاهش لایه ازن
تاریخچه فریون
پیشرفت سردکننده ها
استفاده از مواد تخریب کننده لایه ازن برای تبرید
صنایع یخچال سازی
صنایع سیستمهای تهویه هوا و پمپ سازی
جایگزین های CFC
کاهش استفاده در صدور CFC
جایگزینهای CFC
کاهش مصرف و صدور CFC
جایگزین های CFC
کاهش مصرف در صدور CFC
سیستم های Water – Chilld ( آب سرد کن )
سیستمهای سازگار ( واحد )
جایگزین های CFC
کاهش مصرف و صدور CFC
حلالهای تخریب کننده ازن
تکنولوژی و حلالهای جایگزین
توسعه هالون ها به عنوان عامل خاموش کننده آتش
استفاده هالونها برای مهار آتش
جایگزین های هالون
کاهش مصرف و صدور انتشار هالون
جایگزین های معرفی و روشهای کاهش مصرف مواد مخرب لایه ازن در انواع اسفنجها
بررسی اثرات زیست محیطی وسائل تکنیکی جایگزین های معرفی شده
محصولات آئروسل
جایگزین هایی برای محرکها
گازهای فشرده شده
تناوبهایی برای محصولات آئروسل محرک
مشکلات نهایی کاربردهای خاص محصولات آئروسل
اجرای پروتکل مونترال در ایران و تعهد دولت جمهوری اسلامی ایران در قبال محیط زیست جهانی
برنامه کشوری دولت جمهوری اسلامی ایران
وظایف جمهوری اسلامی ایران در قبال پروتکل مونترال
آخرین اطلاعات مربوط به چگونگی اجرای پروژه های حذف مواد مخرب لایه ازن در ایران
چگونگی مصرف مواد ODSs در ایران
برنامه دولت جمهوری اسلامی ایران برای حذف مواد کاهنده لایه ازن
مواد جایگزین شونده ترکیبات ODSs در ایران
راهنمای عملی برای مدیریت حذف مواد مخرب لایه ازن در صنایع
شروع یک برنامه برای حذف مواد مخرب لایه ازن
ارزیابی تناوبی
منابع اطلاعاتی برای اجرای پروژه های حذف ODS
نظری به اقدامات مربوط به رفع معضل پارگی لایه ازن
نتیجه گیری
پیشنهادات
منابع
بخشی از منابع و مراجع پروژه دانلود پايان نامه عوامل تخريب لايه ازن در ايران در فایل ورد (word)
1- راهنمای عملی برای مدیریت حذف مواد مخرب لایه ازن در صنایع ، نوشته خادمی ، مصطفی
2- شیمی آلی ( 1 ) : تذلیف تورنتون مورسیون ، فیلسون بوید ترجمه : سیدگی اطفهانی و همکاران انتشارات علوم دانشگاهی ویرایش 6-1992 پائیز
3-علائم حیاتی کره زمین نوشته : طراوتی ، حمید ، انتشارات دانشگاه مشهد « دانشگاه فردوسی » بهار
4-فصلنامه علمی محیط زیست جلد ششم شماره دوم مقاله تخریب لایه ازن نوشته ، اکبری ، پروین تابستان
5-فصلنامه علمی محیط زیست جلد هشتم شماره دوم ، تابستان
a . مقاله تازه ترین یافته های علمی درباره لایه ازن نوشته ، فردوسی ، سعید
b. مقاله بررسی جایگزین های معرفی شده در صنعت اسفنج سازی از جنبه زریست محیطی ، نوشته ، پور رجبی ، مهناز
6- گزارش مرحله دوم طرح تحقیقاتی تکنولوژیکی تولید یخچال و روشهای کاهش CFC ، جهاد دانشگاهی خوزستان مهر
7-مجموعه قوانین و مقررات حفاظت محیط زیست ، انتشارات حفاظت محیط زیست ، تدوین دفتر حقوقی و امور مجلسی ، شهریور
8- لایه ازن و واکنشهای اتمسفری موثر در تخریب آن نوشته : پوررجبی ، مهناز
9- آر . ک . ترمز . دی . پیرس ، ای . باتمن ، ترجمه : دکتر سیاوش دهقانیان ، دکتر عوض کوچکی مهندس علی کلاهکی اهری ، 1374 . اقتصاد محیط زیست ، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد ، ( فصل 20 )
10-اکبری ، پروین ،تابستان 1373 . تخریب لایه ازن ، فصلنامه علمی سازمان حفاظت محیط زیست ، جلد ششم ، شماره 2 ، انتشارات سازمان حفاظت میحط زیست
11-اکبری ، پروین ، فروردین 1372 . برنامه جمهوری اسلامی ایران برای حذف مواد کاهنده لایه ازن ODS دفتر حفاظت لایه ازن
12-پور فرهادی ، کریم ، تابستان 1374 ، تراژدی لایه ازن ، فصلنامه علمی سازمان حفاظت محیط زیست،جلد هفتم ، شماره 2 ، انتشارات سازمان حفاظت محیط زیست
13-خادمی ، مصطفی ، مهر ماه 1376 ، راهنمای عملی برای مدیریت حذف مواد مخرب لایه ازن در صنایع ، دفتر حفاظت لایه ازن
14-خبرنامه ازن ، بهار 1376 ، سال دوم ، شماره 2 ، دفتر حفاظت لایه ازن
15-خبر نامه ازن ، تابستان 1377 ، سال دوم ، شماره 3 دفتر حفاظت لایه ازن
16-اشعه مرگ یا حیات ، 4 خرداد1376 ، روزنامه خبر
چکیده :
لایه ازن کمربند نسبتاً ضخیمی است که متشکل از گاز ازن که در طبقه استراتوسفر قرار گرفته است . در خط استوا فاصله استراتوسفر با سطح زمین حدود 5/14 کیلومتر است اما بر فراز قطب ها فاصله استراتوسفر تا زمین بین 11 تا 43 کیلومتر متغیر است
اتمسفر زمین میلیاردها سال فاقد لایه ازن بوده است زیرا در آن اکسیژن آزاد وجود نداشت پس همه اشعه ماوارء بنفش خورشید به سطح زمین می رسید این اشعه پر انرژی با بمباران اقیانوسها و اتمسفر متراکم سطح زمین به تدریج شرایطی را برای تیدیل ملکولهای ساده ای مثل دی اکسید کربن Co2 ، متان cH4 ، آب H2O و امونیاک NH3 به مولکولهای پیچیده تری نظیر ازن را فراهم ساخت . به طور کلی ازن ، از ترکیب اتم اکسیژن ( O ) با مولکول پایدار اکسیژن به وجود می آید . این عمل ممکن است از دو راه رخ دهد ، مولکول اکسیژن می شود و یا مولکول از ممکن است شکسته شود. بیشتر ازن تولید شده ، وقتی که اشعه های پر انرژی UV از خورشید به مولکولهای گازهای نادر استراتوسفر می رسد ، به وجود می آید ، اشعه ماوراء بنفش خورشیی میتواند به وجود آورنده یا نابود کننده ازن باشند . اشعه های پر انرژی ماوراء بنفش ازن را به وجود آورده و اشعه های کم انرژی UV را می شکنند . وقتی مولکول O2 به وسیله اشعه های خورشید ضربه خورد اتم های منفرد اکسیژن که بسیار فعال هستند ، جدا می شوند . اتم اکسیژن با مولکون اکسیژن، ازن را ایجاد می کند . ملکول ازن نسبت به ترکیباتی نظیر : نیتروژن ، هیدروژن و کلر پایدارتر است . نیتروژن از خاک و اقیانوسها ، هیدروژن ، از بخار آب موجود در اتمسفر و کلر از اقیانوسها بدست می آیند . ازن پیوسته در حال تخریب است وقتی که اشعه های کوتاه UV را جذب می کند . در تمام این اوقات ، باوجود تشکیل و تخربی جریان ازن در اتمسفر زمین به صورت متعادل و پایدار باقی خواهد ماند
مقدمه :
محیط زیست طبیعی و انسانی، تنها قلمرو عرصه موجود ، برای تحقق اهداف توسعه است . درواقع بدون وجود چنین بستری ، اساساً بحث توسعه ، بی مورد و بیهوده خواهد بود
از جمله چالش هایی که انسان با آن مواجه است کاهش غلظت لایه ازن می باشد. لایه ازن در استراتوسفر همچون پوسته ای ، کره زمین را در مقابل تشعشعات فرابنفش که حیات بیولوژیکی را به مخاطره می اندازد ، حفظ میکند
تحقیقات نشان داده اند که از بین رفتن این لایه محافظ ، بر اثر فعالیتهای صنعتی جامعه بشری ، تأثیرات عمیقی بر خیات انسانی ، حیوانی و گیاهی خواهد داشت
سوراخهای بوجود آمده در لایه ازن در قسمتهای پر جمعیت و وسیعی از نیمکره شمالی و همچنین نیمکره جنوبی در حال ازدیاد و گسترش است
این یورش ناگهانی به سیستم حیاتی ما اثرات درازمدت و خطرناکی بر سلامت انسانها و زندگی جانوران و نباتاتی که زنجیره غذایی را تأمین میکنند و هر انچه به صورت زنجیره ای ظریف و شکننده در طبیعت وجود دارد می گذارد . جلوگیری از این آسیب دیر شده و در سالهایی که پیش رو داریم وضع بدتر خواهد شد . بهترین وضعیت آن است که دنیا در قرنی که میگذرد امیدوار به تثبیت کاهش ازن باشد
لایه های جو
جو پیرامون کره زمین دارای زمینه آبی کمرنگ است به طوری که از فضا کره زمین دارای هالهای آبی رنگ وبسیار دیدنی است. ساختار عمومی زمین از چهاربخش زیر تشکیل شده است
1) Bisphere 2) Litospher 3)Atomesphere 4)Hydrosphere
در اینجا بحث پیرامون ساختار 1 و3 است
Biosphere : شاید به طور مختصر بتوان این واژه را اینگونه تعریف کرد (Living and Dead Organsm ) به عبارت دیگر کلیه موجودات ذی حیات بر روی کره زمین این بخش را تشکیل میدهد
Atmoesphere: اتمسفر در واقع همان پوشش گازی است که زمین را احاطه کرده است این لایه پوشاننده شامل انواع گازها میباشد و خود به چند لایه تقسیم میشود. ضخامت یا وسعت این بخش از کره زمین به km 90میرسد
لایه های اتمسفر
1) Troposphere 2) Stratosphere 3) Mesosphere 4) Tromosphere
ازن در لایه تروپوسفر واستراتوسفر می باشد لذا به بررسی دولایه میپردازیم
تروپوسفر (Troposphere )
حدود 95% از توده هوا درنزدیکترین ودر واقع اولین لایه که در ارتفاع km15 سطح زمین قرار دارد می باشد این لایه را به عنوان تروپوسفر میشناسیم 99% حجم خشک این توده هوا را دوگاز N2(78%) و O2(21%) به خود اختصاص می هد و حجم باقی مانده را گازهای نادری چون Ar و… همچنین گاز Co2 و میزان متغیری نیز بخار آب تشکیل می دهند میزان بخار آب در نواحی مختلف کره زمین ، در اتمسفر متغیر میباشد برای مثال میزان بخار آب در اتمسفر در بخش منجمد 01/0% است حال آنکه میزان این گاز در مناطق مرطوب حارهای به 5% میرسد
مقادیر بسیار کم و ناچیزی از گازهای نئون، هلیوم، متان، کریپتون، اکسید ازت، هیدروژن، ازن،گزنون، اکسید نیتریک، ورادون نیز به صورت مخلوط با گازهای جدول فوق در هوا وجود دارند که درصد بسیار ناچیزی را تشکیل میدهند
استراتوسفر( Stratosphere)
دومین لایه اتمسفر را که در 50 – 15 کیلومتری سطح زمین را به خود اختصاص داده است را استراتوسفر گویند. از اختصاصات مهم استراتوسفر وجود لایه ازونوسفر در آن است مقدار O3 در اوزونوسفر حدودP.P.M1 میباشد پدید آمدن ازن در اتمسفر در دو سطح صورت میگیرد:یکی در استراتوسفر ودیگری در بخش پایینی اتمسفر ( تروپوسفر) میباشد. به همین جهت این دولایه بسیار با اهمیت میباشند 10% این لایه در بخش تروپوسفر و 90% آن دربخش استراتوسفر قرار دارد. در تروپوسفر (O3 ،O2 ،N2 ) وجود دارد
اتمسفر زمین ولایه ازن
توزیع لایه ازن در اتمسفر زمین (هوا کره) تحت تأثیر فرایندهای از بین برنده ملکولهای ازن وتشکیل ملکولهای ازن توسط واکنشهای فتو شیمیایی وفرایندهای انتقالی ناشی از گردش عمومی اتمسفر می باشد.90% ازن موجود در اتمسفر ، در استراتوسفر قرار دارد. بنابر این غلظتهای ازن کل، تقریباً در ارتباط با غلظت آن در استراتوسفر مطرح است
تحقیقات نشان داده است که تنها بخشی از ازن تروپوسفری، از استراتوسفر تامین گردیده است. ومنبع اصلی تشکیل ملکولهای ازن در تروپوسفر، واکنشهای فتوشیمیایی آن میباشد.علیرغم نسبتهای پایینتر غلظت ازن در تروپوسفر، نقش آن در تغییرات بیولوژیکی، شیمیایی وآب وهوا بسیار مهم است
اطلاعات کلی در مورد اتمسفر
اتمسفر زمین(هوا کره) هزاران کیلومتر به طور عمودی بالاتر از سطح زمین گسترده شده است.حدود 75 الی 90 درصد جرم کل اتمسفر، در پایینترین لایه آن موسوم به تروپوسفر قرار دارد که در ارتفاع متوسط 10 کیلومتری از سطح زمین در عرضهای جغرافیایی میانه و قطبی وتا ارتفاع 18 کیلومتری ازسطح زمین درمناطق واقع شده است. در مقایسه با جرم آب اقیانوسها( g 1024*39/1 )وجرم زمین (g 1027*98/5 )، جرم اتمسفر ( g1021* 1/5) بسیار کوچک است
حجم نسبی عناصر اصلی تشکیل دهنده اتمسفر،نیتروژن( 2 N ) ، 08/78 در صد (O2)95/20 درصد، آرگون (Ar ) 94% ودی اکسید کربن ( CO2) 34% درصد بوده وغلظت بخار آب (H2O ) در آن به شدت متغیر است
علاوه بر آن اتمسفر زمین شامل تعداد بسیار زیادی گازهای جزئی میباشد. غلظتهای بی نهایت کم ، بسیاری از این گازهای جزئی، نقش اساسی را دربخشی از فرآیندها ایفا میکنند که تاثیر قابل ملاحظهای بر روی وضعیت آب وهوایی زمین داشته وامکان ادامه حیات بر روی کره زمین را فراهم میآورند
قسمتهای پایینتر تراتسفر، از دولایه مختلف تروپوسفر و استراتوسفر تشکیل شده است که توسط تروپوپاز[1] از یکدیگر جدا شدهاند. ارتفاع تروپوپاز از سطح زمین به حدود10-8 کیلومتر ( در مناطق قطبی ) الی 16 –18 کیلومتر ( در منطقه استوایی ) تغییر میکند در تروپوسفر، به طور متوسط، به ازای هریک کیلومتر افزایش از سطح زمین دما ْ5/6 سانتیگراد کاهش مییابد، در حالی که در استراتوسفر، به طور متوسط با افزایش ارتفاع از سطح زمین ، دما نیز افزایش مییابد و در ارتفاع حدود 50 کیلومتر از سطح زمین (استراتوپاز) به بیشترین مقدار خود میرسد.در قسمت بالای استراتوپاز، که مزوسفر[2] نامیده میشود،مجدداً دما به حداقل مقدار خود (پایینتر از ( C ْ80 -) ) در ارتفاع حدود 90 کیلومتری از سطح زمین (مزوپاز[3]) کاهش مییابد
منطقه انتقالی میان تروپوسفر واستراتوسفر، توسط یک دمای کاملاً حداقل ( ناحیه تروپوپاز) مشخص میگردد. تروتوپاز به صورت یک لایه پیوسته که به حالت پایدار از قطبین تا استوا ادامه داشته باشد، نیست بلکه دارای لایههای پیچیده در نواحی عرض جغرافیایی ْ30 الی ْ60 ودر منطقهای است که فرایندهای جایگزینی عمودی میان تروپوسفر و استراتوسفر رخ میدهد.در تروپوسفر ،برخلاف استراتوسفر، به دلیل کاهش دما با افزایش ارتفاع، اختلاط عمودی لایهها غالباً به خوبی صورت میگیرد، درحالی که اینگونه جابجاییهای آشفته به دلیل اینوژرن ( وارونگی دما) در استراتوسفر، محدود میگردد.گازهای جزئی وذرات آئروسل[4] درون تروپوسفر را میتوان توسط مکانیزم های پالاینده از این لایه دور نمود. این مکانیزمها شامل شست وشوی گازهای جزئی وذرات توسط بارش برف وباران ومه و یا به صورت رسوب ونشست آنها بر روی سطح زمین ،پوشش گیاهی ویا اقیانوسها میباشد.در استراتوسفر وتروپوسفر، بادهای افقی بسیار قوی وجود دارد. وبنابر این گازهای جزئی و آئروسیلها در مدت زمان نسبتاً کوتاهی، در کلیه نقاط اتمسفر پراکنده میشوند، در حالی که فرآیندهای انتقالی عمودی بسیار کند صورت میگیرد
شیمی ازن و چگونگی تشکیل آن
ازن به فرمول« O3 » یکی از آلوتروپهای اکسیژن میباشد وبه بیان ساده همان عنصر اکسیژن است که شکل دیگری دارد از نظر ساختمانی تفاوتO 3 با O2 دارای 3 ملکول اکسیژن و O2 دارای 2 ملکول اکسیژن میباشد. وزن ملکول ازن 48 گرم است.ازنظر شیمیایی خواص این دو باهم تفاوت اساسی دارد . یکی از ساده ترین مثالها درمورد تفاوت های این دو ،اثر آنها بر سیستم تنفسی انسان است در حالیکه O2 یکی از گازهای اساسی وحیاتی برای سیستم تنفسی انسان میباشد ،گاز ازن در غلظتهای(0103 P.P.M ) از طریق تشعشعات با موج کمتر ازnm 242 ، بر اکسیژن موجود در لایه استراتوسفر تولید میگردد. لازم به ذکر است که ملکولهایO2 میتوانند از تروپوسفرتامین گردند. در واقع باید گفت: گاز اکسیژنی که از گیاهان سبز حاصل میشود ودر هوای بالای سرما پراکنده میشود. چون سبک است تا ارتفاع km 20 بالای سطح زمین میرسد. از آنجا تحت تاثیر نور خورشید که در آن هفت رنگ نور ودهها رنگ اشعه نامرئی وجود دارد، گاز اکسیژن تبدیل به گاز ازن میشود.در طول زمان این عمل آنقدر تکرار شده که حالا ملکولهای ازن دور تا دور کره زمین تا ارتفاع 50-10 کیلومتری سطح زمین پراکنده اند .یعنی ذرات گاز ازن از10 کیلومتری بالای سرما پیدا می شود. تا 50 کیلومتری سطح زمین که به این ضخامت 40 کیلومتری هوا ،لایه ازن میگویند. تعداد کل ملکولهای ازن در آن بالا آنقدر کم است که بر فرض اگر همه آنها را را روی سطح زمین بیاوریم وپهن کنیم .تشکیل لایهای از گاز را میدهند به ضخامت 3 میلیمتر یعنی درست به نازکی یک بادکنک اما چون در آن بالا فشار کم است ملکولهای گاز از هم باز میشوند و آنقدر فاصله میگیرند که یک لایه 40 کیلومتری را بوجود میآورند .قشر ازنی که درلایه استراتوسفر وجود دارد با جذب تشعشعات خطرناک خورشید میتواند به عنوان عامل حیاتی برای ساکنین کره زمین محسوب شود.ازن قادر به جذب اشعههای کمتر از nm 15 میباشد وازن میتواند طول موجهای محصور بین nm 300 – 250 را جذب کند. همانگونه که اشاره شد این لایه در ارتفاع 50- 10 کیلومتری سطح زمین قرار دارد . اما ضخامت این لایه براساس منابع مختلف متفاوت است در هرصورت به نظر میرسد که با آزمایشات وبرآوردهای اخیر بیشترین تراکم ازن در ارتفاع 30-25 کیلومتری سطح دریا داشته باشیم لایه ازن به صورت پرده وپوششی در مقابل اشعههای مضر خورشیدی خصوصاً امواج فرا بنفش، عمل می کند
امواج خورشیدی که به نظر میرسد درلایههای مختلف جو دستخوش تغییراتی میگردند که از جمله مهمترین اشعههای تغییر یافته، اشعه ماوراءبنفش است . در واقع امواج مقدار فرابنفش طول موج کوتاه دارای مقدار فراوانی انرژی میباشد که در این مقدار انرژی میتواند منجر به تخریب مواد آلی گردد وحیات را در کره زمین دستخوش تغییرات منفی سازد . در واقع لایه ازن پوششی است در مقابل اثرات تخریبی این اشعه کیهانی واین لایه سدی است که خالق طبیعت آن را برای ساکنان کره ارض قرار داده است. اشعه ماوراء بنفش بر اساس طول موجش از نظر کیفی میتوان به سه دسته nm) uv-c(<290 nm) ,UV- B(290-320nm) ,UV-A(320-400 تقسیم کرد
جذب امواج کوتاه فرا بنفش سبب تجزیه اکسیژن ملکولی به اکسیژن اتمی در لایههای بالای جو میگردد. (امواج کمتر از2% میکرون ) سپس امواج فرابنفش بزرگتر از2% میکرون یعنی بیش از29% میکرون توسط ازن در لایههای پایینی جو در لایه ازن جذب میگردد. اکسیژن ملکولی در بخشهای بالایی جو و ازن در استراتوسفر تقریباً تمام طول موجهای تابشی کمتر از 29% میکرون را جذب می کنند. به طوریکه با اطمینان میتوان اذعان داشت که بیش از99% اشعه ماوراء بنفش در استراتوسفر فیلتر میشود. بنابر این اشعه فوق تنها اندکی به سطح زمین میرسد
حدود 30% کاهش تولیدات دریاها براثر تاثیر اشعهu v – B میباشد. از میان سه اشعهuv – c، uv-B ، اول uv – c بعدuv-B ودرآخر uv-A برروی DNA مؤثرند. هرچه طول موج کوتاهتر باشد، تخریب D NA زودتر صورت میگیرد.قسمت عمده uv-C و uv-B توسط ازن جذب میشود ونزدیک به 3% مجموع انرژی تابشی ورودی دربالای جو توسط ازن جذب میشود
تراکم گاز ازن به عبارت دیگر ضخامت لایه ازن در بخشهای مختلف از کره زمین در فصول مختلف سال متغیر میباشد به طوری که انتظار میرود بیشترین تراکم در ناحیه استوائی یعنی جایی که امواج خورشیدی بیشترین شدت درخشش ونفوذ را دارند وکمترین تراکم را درناحیه قطبین داشته باشیم. به عبارت دیگر ازن از یک انتشار یکنواخت ویا ضخامت یکنواخت و همگی برخوردار نمی باشد. در بخشهای متراکم حدود100000 :1 ودر بحثهای کم تراکم این نسبت به000/000/100: 1 ملکول ازن میرسد ملکول ازن تحت تأثیر دو فاکتور مهم در استراتوسفر وبطورکلی در اتمسفر تمرکز مییابد
1) قابلیت انرژی بالای امواج کوتاه ماوراء بنفش خورشیدی در جهت تولید اتمهای اکسیژن از ملکول O2
2) تراکم کافی اتمسفر جهت ایجاد برخورد لازم بین اتمهای اکسیژن و ملکولهای اکسیژن جهت تولید ازن
تجمع ازن در سطح پایینی ،اتمسفر (تروپوسفر) پدیده نامطلوبی است، زیرا وجود آن در این لایه برای سلامت انسان وپوشش گیاهی مضر بوده ودر فرآیند تشکیل باران اسیدی[5] دخالت دارد(قابلیت و خاصیت خورندگی گاز O3)
گرچه پیدایش وتشکیل ازن تروپوسفری امری طبیعی است، اما اثر متقابل اکسیدهای نیتروژن (NOX) ، اکسیژن (O) وترکیبات آلی فرار می توانند آن را تقویت کنند همچنین ازن تروپوسفری در ایجاد مه دود فتوشیمیایی[6] مؤثر است
اکسید کنندهها فتوشیمیایی (PCO) که درحکم گاز ازن وحاصل از احتراق ناقص اتومبیلها میباشد،باعث آسم، بیماریهای قلبی وشش گردید وبرگیاهان اثر فوق العاده سمی میگذارد و همانگونه که گفته شد باعث خوردگی مواد فلزات میگردد. کامیونهای گازوئیلی عامل عمدهای برای ایجاد PCO ها میباشد. اما ازن در لایه استراتوسفر از یک سری واکنشهای فتوشیمیایی حاصل میگردد
دما در استراتوسفر حدودK 270 می باشد و در واقع منبع خوبی برای انجام عمل گردشی (Circulation ) شدن این لایه میباشد. در واقع بارسیدن امواج ماوراءبنفش به لایه ازن در بخش استراتوسفر یک سری واکنشهای احتراقی صورت میگیرد
1) O2 + hv O + O 2)O + O2 +M O3 +M
3) O3 + hv O2 + O
پس (2)،(3) ،(2) .(3) و… تا سرانجام
O +O +M O2 +M
O + O3 O2 + O2
برای تهیه ازن به صورت مصنوعی میتوان یک جریان تخلیه الکتریکی را ازمیان اکسیژن عبور داد وبه غلظتی در حد 5% ازن در 95% اکیسژن دست یافت. به دلیل اکسید کنندگی، O3را میتوان در سطح وسیعی برای استرلیزاسیون آب و خالص سازی هوا مورد استفاده قرار داد
کاربرد دیگر ازن در شیمی آلی جهت انجام واکنش « اوزونولیز » است که طی آن ازن با ترکیبات اشباع نشده نظیر هیدرو کربنهای اتیلنی وارد واکنش میگردد. در صنایع پلیمر ، خاصیت اکسید کنندگی ازن می تواند تاثیر منفی زیادی بر برخی ترکیبات پلیمری نظیر فرمولاسیون کائوچو« پلاستیک» داشته باشد. به عبارت دیگر ازن میتواند عمر ترکیبات لاستیکی نظیر تایر اتومبیل را کاهش دهد . این تاثیر در صورت ایجاد ترک در تایر ماشین و عبور ماشین از مناطق کوهستانی که درصدگاز O3 در آنها زیاد است ،شدت بیشتری مییابد به همین سبب معمولاً برای تایرهایی که درمناطق کوهستانی مورد استفاده قرار میگیرند لازم است از مواد افزونی« ضد ازن» در فرمولاسیون تایر استفاده نمود
هالوژنها چه موادی هستند؟
مواد شیمیایی هالوژنهای که سوراخ کردن یا صدمه زدن به لایه ازن به آنها نسبت داده شود اغلب ترکیب عناصری چون کلر، فلور، برم، ید و گازهای متان واتان تشکیل میشوند. شماری از این عناصر به جای ( H)های موجود در فرمول مولکولی متان CH4 اتان C2H6شهرت دارند. افزون براینکه ازاین مواد در عملیات آتش نشانی بهره جویی میشود ، یکی از آنها به نام گاز فریون به عنوان گاز سرد کننده در صنایع یخچال سازی ودر سردخانهها مورد بهرهجویی قرار میگیرند. با اینکه گازهای متان واتان هردو از گازهای طبیعیاند واز پالایش نفت خام به دست میآیند و در نوع خود از آتش گیرترین گازها و مواد محسوب میشوند ولی بعد از ترکیب با این عناصر به موادی تبدیل میشود که از قدرت و قابلیت خاموش کنندگی شگرفی برخوردارند
A – عوامل تخریب کننده ازن Ozone Depletion Substances (ODS )
[1].Tropopause
2. Mesophere
3. Mesopause
4 Aerosol
[5] چون اکسیدهای نیتروژن به همراه هیدرو کربنها در ایجاد ازن تروپوسفر« این ازن به عنوان یک آلوده کننده ثانویه شهرت دارد» موثرندوطی اسیدهایی که از اکسیدهای نیتروژن تولید میشود ، چنانچه به وسیله برف وباران از هوا شسته شده بارشهایی با 5/6 , < PH ایجاد میکنند
[6] مخلوط سمی دوده – مه، هوا و دیگر مواد شیمیایی را مه دود (Smoke fog )مینامند. مقدار ماکزیمم(Smog ) برای انسان با حد مجاز آن درتروپوسفری برای ماکزیمم 8 ساعت (60ppb)میباشد
:: بازدید از این مطلب : 59
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0